Ingenia Polonorum sunt aperta et ca

Ingenia Polonorum sunt aperta et candida et falli quam fallere magis apta, non tam irritabilia, quam placabilia, minime proterva aut pertinacia, immo valde tractabilia, si commode ac placide tractentur ...

Iuventutis laxior et paulo neglectior educatio,
sed ea naturae bonitate compensatur.

Ad scholas quidem et magistros mittere mares liberos et
Latinis litteris teneram aetatulam imbuere omnibus,
pauperibus iuxta ac divitibus,
nobilitati ac plebi,oppidanae praesertim,
studium est. Multi paedagogos domi alunt.

Itaque ne in medio quidem Latio quis reperiat tam multos vulgo, cum quibus Latine tamen loqui possit. Puellae quoque nobiles et urbanae vel domi vel in monasteriis vernacula, immo et Latina lingua legere et scribere discunt ...
Sunt autem docilia hominum ingenia et valent, quocumque intenduntur; sed alienis inventis perdiscendis ea magis accommodant, quam ut novi aliquid ipsi excogitent et excellere magnopere ulla re studeant.
Bonarum litterarum atque doctrinae studia accuratius consectantur, imprimis ii, qui his praesidiis ex humilitate sordibusque domesticis emergere cupiunt, aut qui sua vel parentum voluntate ad sacerdotium animos adiciunt; severiores autem disciplinas ad nostra usque tempora consectati sunt Poloni. Non defuere nobis sane superioribus temporibus insignes mathematici, astrologi, dialectici et philosophi, atque etiam theologi, ii praesertim, qui vocantur scholastici, cum instituta Cracoviae ante centum septuaginta annos Academia magistri eius generis Lutetia Pragaque acciti admirationi essent vulgo et primoribus, atque ipsis etiam regibus.

Wyniki (polski) 1:

talenty Polaków są lepiej dostosowane do otwartego i białe, i dać się oszukać, niż oszukiwać, nie tyle do podrażnienia, które są do przyjęcia, w żaden sposób nie wyzywająco, lub obstinance, w rzeczywistości, bardzo giętki, i spokojnie powinny być traktowane, jeśli wygodnie edukacja cnoty ... i trochę luźniej młodzieży


, ale to, co z natury Boże kompensowane.


i dzieci płci męskiej, aby wysłać je do szkół i nauczycieliw Łacińskiej przetargu nasycić wszystkich, bogatych i biednych, "szlachta i ludzie, obywatele, w szczególności, badanie jest. wielu innych nauczycieli w domu i hodować je.

Bał się, że każdy mężczyzna bowiem znaleźć jakiś w Lacjum, rzeczywiście, pośród tak wielu zwykłych ludzi, z którymi jest jednak w stanie mówić po łacinie. Szlachetnie urodzone panny i języka ojczystego miasta lub w domu lub w klasztorze, uczą się czytać i pisać dobrze, a także język łaciński ..., Rozumienie znaków i może, w każdym napięta, ale inni znajdowali się na nauce, aby pomieścić więcej niż dziwne wyobrazić sobie coś dużo dążenia i Excel., Dobre studia literaturowe i uczenia się bardziej uważnie obserwować, zwłaszcza tych, którzy mają strażników niski pojawiają się plamy krajowego pragnądo kapłaństwa lub woli rodziców, z ich umysłów, lub uzupełnić; surowsze dyscyplin, jednak są one aż do naszych czasów w pościg i Polskę. Ufam, że nie byliśmy chcąc czasie górnej części wybitnych matematyków, astronomów, logików i filozofów, a nawet teologów i tych, którzy są powołani przede scholastycy,Sto siedemdziesiąt lat przed instytucji Uniwersytetu Krakowa z jego mistrz wezwany podziw Paryżu pragaque były wszędzie, i prowadzi, i monarchowie.